Symboliczne urodziny są obchodzone 15 października, na pamiątkę przeprowadzki Marka Kotańskiego oraz części jego współpracowników i uzależnionych od narkotyków pacjentów ze szpitala w Garwolinie do opuszczonego dworku w Głoskowie. We wszystkich placówkach MONARU 15 października jest dniem otwartym.

„Monar jest pierwszym wymyślonym przeze mnie słowem, którym postanowiłem nazwać eksperymentalny Dom Życia dla Narkomanów w Głoskowie. Nie myślałem wtedy, że ten dom i życie w nim dadzą początek organizacji, którą utworzyłem z ludźmi, równie jak ja, ogarniętymi chęcią pomocy narkotyzującej się młodzieży” – napisał po latach Marek Kotański.

Odpowiedź na najważniejsze problemy
Pod koniec lat 70., gdy śmiertelne żniwo zbierała wytwarzana z maku tzw. polska heroina, wieść o młodym psychologu działającym w niekonwencjonalny sposób rozeszła się błyskawicznie. Stosowana w Głoskowie metoda społeczności terapeutycznej była wówczas w Polsce nowością. Osoby uzależnione od narkotyków leczyły się tutaj z nałogu w warunkach kształtujących samodzielność, odpowiedzialność i zaangażowanie w życie ośrodka. Eksperyment prowadzony z początku na niewielką skalę szybko zaowocował utworzeniem ruchu społecznego, a następnie stowarzyszenia. Powstawały następne ośrodki, a wraz z pojawianiem się kolejnych palących problemów społecznych lat 80. i okresu transformacji, takich jak gwałtowny wzrost liczby zakażeń wirusem HIV, czy bezdomność, poszerzało się spektrum działań MONARU.

Wartości pozostały te same
Współczesny MONAR działa w trzech podstawowych obszarach: pomaga osobom uzależnionym, bezdomnym oraz zajmuje się szeroko pojętą profilaktyką zachowań ryzykownych. W roku 2012 stowarzyszenie prowadziło 31 ośrodków rehabilitacyjno-readaptacyjnych dla osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych, 37 poradni profilaktyki i terapii uzależnień, 46 placówek dla osób bezdomnych (ośrodki stacjonarne o różnych profilach – np. schroniska dla samotnych mężczyzn, dla matek z dziećmi, dla osób starszych, a także noclegownie) oraz pojedyncze placówki o charakterze specjalistycznym. W ośrodkach rehabilitacyjno-readaptacyjnych terapią objętych jest ok. 3,5 tys. osób rocznie, z pomocy w stacjonarnych placówkach dla bezdomnych korzysta ponad 6 tys. osób. W monarowskich poradniach profilaktyki i terapii uzależnień udzielono w ubiegłym roku ponad 100 tys. porad.

– MONAR dzisiaj to duża, profesjonalna organizacja pomocowa, kierująca się jednak nadal tymi samymi wartościami, które przyświecały nam 35 lat temu. Wierzymy, że nikt nie jest stracony na zawsze, że każdy, kto znalazł się na życiowym zakręcie, zasługuje na szansę i pomoc – mówi Jolanta Łazuga-Koczurowska, która po śmierci Marka Kotańskiego w 2002 r. stanęła na czele organizacji i kieruje nią do dziś.

35. urodziny MONAR obchodzi organizując 15 października Dzień Otwarty. W placówkach dyżurują specjaliści (terapeuci, psychologowie, pracownicy socjalni), którzy odpowiedzą na pytania dotyczące zagrożeń związanych z uzależnieniami, możliwości podjęcia terapii oraz uzyskania innych form pomocy.