W Łodzi odbyła się 14 listopada konferencja poświęcona społecznościowym formom pracy wychowawczej w przeciwdziałaniu wykluczeniu społecznemu dzieci i młodzieży. Jej organizatorem był łódzki MONAR, realizujący innowacyjny projekt MDS.

Model Działań Systemowych (MDS) to projekt zakładający opracowanie, przetestowanie i wdrożenie kompleksowego systemu wsparcia młodzieży powyżej 15. roku życia, obejmującego swym zasięgiem również otoczenie młodego człowieka. Wdrażany w świetlicach i klubach środowiskowych, opiera się na kilku filarach: metodzie społeczności korekcyjnej, pracy z rodziną, terapii zajęciowej, kontaktach ze służbami społecznymi i pracodawcami.

Trzonem modelu jest program korekcyjny dla młodzieży skonstruowany według założeń metody społeczności korekcyjnej, która polega na pracy w niewielkiej grupie opierającej się na zasadach bezpieczeństwa i otwartej komunikacji, stanowczym przestrzeganiu ustalonych reguł, samorządności i grupowej odpowiedzialności za rozwój wszystkich uczestników, a także na partnerskich relacjach z dorosłymi.

Podczas podsumowującej projekt konferencji swoimi doświadczeniami związanymi z pracą metodą społeczności korekcyjnej (czy też będącej jej pierwowzorem społeczności terapeutycznej) dzielili się eksperci reprezentujący różne środowiska. Genezę projektu MDS oraz szczegóły dotyczące jego realizacji przedstawił Piotr Adamiak, kierownik Ośrodka Leczenia, Terapii i Rehabilitacji Uzależnień w Łodzi. Następnie Jolanta Łazuga-Koczurowska, przewodnicząca Zarządu Głównego Stowarzyszenia MONAR, omówiła zasady, na których opiera się metoda społeczności terapeutycznej (jak również korekcyjnej). Podkreśliła rolę uniwersalnych wartości w procesie wychowania młodzieży oraz przybliżyła najistotniejsze założenia filozoficzne związane z wykorzystaniem metody społeczności.

Marek Grondas, kierownik Poradni Profilaktyki, Leczenia i Terapii Uzależnień Stowarzyszenia MONAR w Łodzi, przypomniał historię XLIV LO w Łodzi, gdzie w latach 90. ubiegłego wieku zastosowano metodę społeczności korekcyjnej w warunkach szkolnych, tworząc i realizując rewolucyjną na owe czasy koncepcję szkoły opartej na partnerstwie kadry i wychowanków. Doświadczenia łódzkiego liceum na osiedlu Olechów do dziś mogą stanowić inspirację dla pedagogów próbujących wychowywać młodzież i przygotować ją do życia w społeczeństwie, a nie tylko realizować podstawę programową poszczególnych przedmiotów szkolnych.

W części wykładowej uczestnicy konferencji mogli wysłuchać także wystąpień poświęconych pracy z młodzieżą w warunkach znacznie zróżnicowanych jeśli chodzi o stopień instytucjonalizacji. Krzysztof Wilski opowiadał o pracy środowiskowej w ramach Młodzieżowego Ośrodka Socjoterapii „SOS” w Łodzi; Tomasz Szelągowski podzielił się doświadczeniami z pracy Zakładu Poprawczego w Białymstoku, a Karol Zieliński przybliżył społeczność korekcyjną w Młodzieżowym Ośrodku Socjoterapii w Wildze. W tej części konferencji wystąpiły także Barbara Wichary ze Stowarzyszenia Pomocy Dzieciom i Młodzieży Dom Aniołów Stróżów w Katowicach oraz Anna Gierałtowska z Powiślańskiej Fundacji Społecznej. Obie panie mówiły o pracy środowiskowej z dziećmi i młodzieżą w tzw. trudnych dzielnicach wielkich metropolii – Warszawy i Katowic.
Szerokie tło dla opisu poszczególnych dobrych praktyk, zawartego w wystąpieniach wymienionych prelegentów, stanowiły prezentacje dotyczące różnych aspektów wykluczenia dzieci i młodzieży oraz sposobów zapobiegania negatywnym zjawiskom społecznym. Agnieszka Golczyńska-Grondas z Instytutu Socjologii Uniwersytetu Łódzkiego przedstawiła problem z naukowego punktu widzenia, przywołując statystyki i wyniki badań. Ewa Fijałkowska (wicedyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Łodzi) oraz Marcin Bugajski (członek Zarządu Województwa Łódzkiego) omówili działania podejmowane m.in. w ramach programów finansowanych ze środków europejskich, mające na celu przeciwdziałanie różnym formom wykluczenia społecznego.

Drugą część konferencji stanowiły warsztaty, poświęcone m.in. relacjom kadry z wychowankami, warunkom skutecznych oddziaływań profilaktycznych, pracy zespołowej i superwizji, egzekwowaniu norm, a także szansom i zagrożeniom związanym ze społecznością internetową. Zajęcia poprowadzili Jolanta Łazuga-Koczurowska, Joanna Nowak, Marek Grondas, Piotr Adamiak, Barbara Tokarska i Jacek Pyżalski.