Marek Kotański (1942 – 2002) – psycholog, terapeuta, twórca i lider MONARU – ruchu społecznego, a następnie stowar­zyszenia, pomagającego osobom uzależnionym, chorym, bezdomnym. Społecznik wyznaczający nowe kierunki w przeciwdziałaniu najbardziej palącym problemom społecznym.

Pod koniec lat 70. zapoczątkował w Polsce leczenie narkoma­nii metodą społeczności terapeutycznej, opierającej się na pełnej abstynencji pacjentów i ich pracy nad sobą. Organizował kampanie społeczne i koncerty promujące wśród młodzieży życie wolne od uzależnień.

W latach 90. przełamując lęk dużej części społeczeństwa przed HIV/AIDS otwierał ośrodki dla nosicieli wirusa i nawoływał do solidarności z chorymi. Wokół swych idei potrafił zgromadzić autorytety świata polityki, kultury i sztuki – ludzi, którzy wspierali jego działania, pomagali w organi­zowaniu charytatywnych przedsięwzięć, spektakularnych imprez profilaktycznych i w codziennej misji niesienia pomocy najbardziej potrzebującym. W ramach utworzonego przez siebie Ruchu Wychodzenia z Bezdomności MONAR-MARKOT otwierał ośrodki, w których dach nad głową, opiekę medyczną i możliwość resocjalizacji znajdowali bezdomni, alkoholicy, byli więźniowie. Za swoją działalność był doceniany i wyróżniany licznymi odznaczenia­mi, przede wszystkim jednak zaskarbił sobie wdzięczność tysięcy ludzi, którzy dzięki stworzonemu przez niego system­owi pomocy mogli pokonać życiowe trudności i odnaleźć swoje miejsce w społeczeństwie.

Zmarł 19 sierpnia 2002 r. w wyniku obrażeń odniesionych w wypadku drogowym.

 

„Moim wielkim marzeniem było stworzenie uczciwego systemu działań z ludźmi, którzy zgubili się kiedyś, lub których zgubiono wżyciu (…)”

FOT. KRZYSZTOF WOJDA/REPORTER

 

„Monar jest pierwszym wymyślonym przeze mnie słowem, którym postanowiłem nazwać eksperymen­talny dom Życia dla Nar­komanów w Głoskowie. Nie myślałem wtedy, że ten dom i życie w nim (…) dadzą początek orga­nizacji, którą utworzyłem z ludźmi, równie jak ja, ogarniętymi chęcią pomocy narkotyzującej się młodzieży.”

Ośrodek w Głoskowie powstał w 1978 r. Stosowana tu metoda społeczności terapeutycznej była wówczas w Polsce nowością. Osoby uzależnione od narkotyków leczyły się z nałogu w warunkach kształtujących samodzielność, odpowiedzialność i zaangażowanie w życie ośrodka. Ważnym elementem terapii była praca. FOT. WOJCIECH ŁASKI/EAST NEWS

 

„Życie u nas nie jest schronem, enklawą, lecz treningiem przed  powrotem w normalność. Zorganizowaliśmy je na zasadach przeciętnego domu, w którym się mieszka, pracuje, robi zakupy, planuje wydatki, myśli o przyszłości, wspólnie rozwiązuje codzienne problemy (…). Społeczność jest rodziną, w której wszyscy działają dla jej dobra, w której każdy ma swoją rolę i swoje miejsce”.

Samorządność i samokontrola pacjentów to podstawy funkcjonowania ośrodków MONARU. Pacjenci mają wpływ na decyzje dotyczące ich codziennego życia. Naczelną zasadą jest zachowanie bezwzględnej abstynencji narkotykowej i alkoholowej, niedopuszczalna jest także przemoc.
FOT. WOJCIECH ŁASKI/EAST NEWS

 

„Nie chcę nikogo buntować przeciwko komukolwiek, chce jedynie abyśmy, przyznając się do błędów z obydwu stron – młodzi i dorośli – zaczęli porozumiewać się ze sobą.”

Lata ’80. Łańcuch Czystych Serc. Ponad milion ludzi w różnym wieku od morza do podnóża Tatr daje wyraz solidarności z osobami chorymi, słabymi, zagubionymi, uzależnionymi i sa­motnymi. Akcji towarzyszą hasła nakłaniające do poszanowania godności człowieka, czynienia dobra i odpowiedzialności za los innych ludzi.

FOT. WŁODZIMIERZ WASYLUK/REPORTER

 

 

„Czas na dyskusję z młodzieżą musi być ważniejszy od matematyki czy polskiego, ale do takiej dyskusji trzeba zejść z katedry, wejść między uczniów w sposób autentyczny (…)”

W latach 80. Marek Kotański zorganizował szereg akcji profilaktycznych adresowanych do młodzieży, m.in. 100 tysięcy drzew dla Śląska (sadzenie drzewek na zniszczonych ekologicznie terenach), Zapukaj do drzwi sąsiada (zwrócenie uwagi na los ludzi starych, chorych, samotnych), czy promujący abstynencję Koncert Czystych Serc.

FOT. WŁODZIMIERZ WASYLUK/REPORTER
 

 

 

„Ciągle odwołuję się do Was, młodych, bo mam nadzieję, że wesprzecie swoimi siłami i pomysłami działalność Monaru”.

Wielką ideą Marka Kotańskiego był Ruch Czystych Serc, zrzeszający młodych ludzi, inspirujący ich do działań na rzecz innych, propagujący uczciwość, otwartość, szczerość. Kotański podkreślał, że aby uchronić młodzież przed problemami, trzeba jak najwcześniej docierać do niej z pozytywnym przesłaniem.

FOT. WŁODZIMIERZ WASYLUK/REPORTER
 

Cytaty pochodzą z książki Marka Kotańskiego – „Sprzedałem się ludziom”